Waarden
◊
Ons gedrag wordt bepaald door de waarden die wij hanteren. Onze waarden zijn drijfveren, ze bepalen hoe we in het leven staan, ze bepalen onze motivatie en op basis van onze waarden beoordelen we onze besluiten. Hoewel waarden heel erg belangrijk zijn, zijn ze meestal onbewust aanwezig.
Alle overtuigingen die we hebben komen voort uit onze waarden. Overtuigingen zijn veelal wat meer bewust aanwezig, maar soms ook onbewust.
◊
Wil je weten waarom je doet wat je doet, dan is het heel goed om eens te kijken naar welke waarden voor jou van belang zijn. Dat kan je bekijken voor je werk, voor je relatie, voor privé, voor vrije tijd etc. Soms hanteer je voor de verschillende leefgebieden andere waarden, soms zijn het dezelfde.
◊
Wat echter nog belangrijker is dan weten wélke waarden je hebt, is vaststellen of je iets wilt benaderen of wilt vermijden. Stel je hebt als waarde ‘respect’.

Allereerst bekijk je wat deze waarde betekent voor jou. Het kan betekenen dat als je met respect behandeld wordt, dat je dan de ruimte krijgt om je eigen mening te vormen en je eigen besluiten te nemen. Dat je mag zijn wie je bent en dat je het recht hebt om afwijkend te denken en je vrij mag uiten. Dat je je grenzen mag aangeven. En dat je het ook belangrijk vindt dat je een ander respecteert en in zijn waarde laat.
◊
Vervolgens kijk je waaróm deze waarde zo belangrijk is voor je. Is dat omdat je klaar bent met het feit dat anderen altijd over je heen walsen of omdat je ouders altijd alles voor jou bepaald hebben zonder jouw mening te vragen of zonder met jou rekening te houden? Is respect belangrijk, omdat je je niet gehoord voelt en niet wordt gezien? Doe je er niet toe? Heb je geen inbreng, wordt jouw mening niet gevraagd of niet gehoord? Heb je tot nu toe geen respect ervaren en ben je daar klaar mee?
Voorgaande redenen zijn alle vermijdend. Je wilt iets niet meer.
◊
De waarde ‘respect’ benáderen is respect belangrijk vinden omdat je voelt dat je daarmee een ander recht doet. Omdat je (inmiddels) weet dat ieder zijn eigen pad heeft en bemoeienis met de ander en willen bepalen wat goed is voor de ander niet klopt en geen zin heeft. Wat voor jou goed is, betekent lang niet altijd dat dat ook goed is voor de ander. Je weet uit ervaring wat het betekent als je niet gerespecteerd wordt voor wie je bent en je weet ook uit ervaring wat respect wel oplevert, namelijk ruimte om jezelf te zijn en je eigen beslissingen te nemen.
◊
Waarom is de sturing van de waarde zo belangrijk? Als je een waarde hanteert vanuit vermijden, dus je wilt iets beslist niet meer ervaren, je wilt ergens van weg, dan zit er vaak nog onverwerkte emotie aan vast. Je focus ligt dan eigenlijk bij het tegenovergestelde van respect. En waar je focus ligt, daar zit ook de energie. Waar je aandacht aan geeft groeit, dus het tegenovergestelde van respect wordt juist bereikt.
◊
Wat er óók voor zorgt dat je juist het tegenovergestelde realiseert en bij het verkrijgen van respect best wel een stukje voor elkaar krijgt, maar toch steeds terugvalt, is dat als je succes behaalt, je motivatie verdwijnt, je drijfveer raakt uit zicht. Wat motiveerde je ook al weer, wat was je drijfveer, waar is je drijfveer gebleven? Dan ga je op zoek naar je drijfveer, naar je ‘motortje’. Je moet weer even herinnerd worden aan je drijfveer, waarom deed je dit ook al weer? Oh ja, om niet weer in die oude situatie terecht te komen waarin je niet respect kreeg en je grenzen overschreden werden. De aandacht gaat weer terug naar de negatieve reden en drijft je daarna weer voort totdat je terugvalt.
◊
Als je een waarde van belang vindt en die waarde wordt gestuurd vanuit vermijden dan is de enige oplossing het dealen met onverwerkte emoties. Het stil staan bij eventueel verdriet, dat een situatie uit het verleden oproept en het accepteren dat die oude pijn er is en bij je hoort en dat dat oké is. Het mag er zijn. Hoe meer ruimte je er aan kunt geven, hoe minder het je huidige gedrag zal beïnvloeden. Keur geen enkel gevoel af, haal elk oordeel er af en voel liefde voor alle gevoelens in je.
Hoe meer emoties je verwerkt hebt, hoe minder ze een rol spelen, des te meer je een waardevolle waarde kan realiseren in je leven.