Ik was voorheen veel bezig met de waarom-vraag. Waarom ben ik nu verkouden geworden? Waarom overkomt me dit? Waarom is het zo gelopen? Waarom voel ik me terneergeslagen? Waarom ben ik vorig jaar verdwaald tijdens een wandeling in Frankrijk terwijl ik het jaar ervoor bij diezelfde wandeling wel de afslag zag?
Vragen waar ik vaak geen antwoord op kon bedenken, sommige situaties waren niet te begrijpen. Er is niet altijd een logische eenduidige verklaring, soms loopt het zoals het loopt, soms heb je een bepaalde keuze gemaakt met een bepaald gevolg, soms heb je gereageerd op de keuze van een ander.
◊
In de loop van de tijd is de waarom-vraag bij mij naar de achtergrond verdwenen. De waarom-vraag is veelal gericht op een probleem en op het mogelijk verkrijgen van inzicht.
Het antwoord op de verdwaalvraag is misschien dat ik niet alert genoeg was en vooral aandacht had voor het mooie uitzicht. Teveel om me heen gekeken in plaats van naar de grond voor een merkteken op een steen. Ondanks dit inzicht kan het me echter opnieuw overkomen. Dit inzicht biedt geen garantie voor de toekomst.
◊
Een mooiere vraag is, wat heeft het me gebracht? Hoe ben ik er mee omgegaan? Heb ik er wat van geleerd? Of voel ik me slachtoffer en ben ik bang voor herhaling?
Wat het verdwalen betreft voel ik me absoluut geen slachtoffer en ben ik niet bang om weer te verdwalen. Ik voel me trots op mezelf dat ik er uit gekomen ben, ik kan met zo’n angstige situatie overweg. Ik voel me tevreden over mezelf, het heeft mijn zelfvertrouwen goed gedaan. Een volgende keer zorg ik echter wel voor een opgeladen telefoon, voldoende water en een eerdere vertrektijd. Dat is oplossingsgericht denken. Het kan het verdwalen niet voorkomen maar helpt wel bij de oplossing.
◊
Bij de NLP-cursus van SenSolid heb ik geleerd over
“Oorzaak –> Gevolg”.
Als je als mens in de positie van Gevolg staat, dan betekent dat dat je de gevolgen ondergaat. Je bent het slachtoffer.
Als je in de positie van Oorzaak staat, dan ben je in regie. Jij bepaalt i.p.v. ondergaat.
◊
Ik weet als geen ander wat slachtoffergedrag met je doet, je voelt je een speelbal van het leven. Van alles overkomt je en het ligt aan anderen die niet goed met jou omgaan, dat je je niet goed voelt. Je voelt je machteloos, je zit vast in een situatie en je verwachtingen zijn laag, kortom niet fijn.
◊
Hoe kom je nu uit die slachtofferrol? Hoe kom je van Gevolg naar Oorzaak?
Door de vraag te stellen: Wat kan ik hier nu aan doen? Met afwisselend de klemtoon op elk afzonderlijk woord, dus: Wát kan ik hier nu aan doen? Wat kán ik hier nu aan doen? Wat kan ík hier nu aan doen? Etc.
Door deze vraag te stellen plaats je jezelf weer in regie. Je neemt weer de macht in handen. Macht, een groot woord, maar het is zo dat als jij je als slachtoffer opstelt, dat je dan alle macht aan de ander geeft. De ander is zo machtig, dat hij/zij bepaalt hoe jíj je voelt. De ruimte, die je dan geeft aan een ander, is echt heel groot. Dat laat je toe, je laat je eigen bewegingsruimte beperken. Je realiseert je veelal niet dat je de macht uit handen geeft als je je als slachtoffer opstelt.
◊
Er is best wel moed voor nodig en een portie zelfvertrouwen om de uitdaging aan te gaan om van Gevolg naar Oorzaak te komen. Je moet echt wel klaar zijn met de slachtofferrol en het machteloos voelen. En ook beseffen dat de schuld leggen bij de ander je niet verder brengt. De ander verander je immers niet. Je hebt alleen invloed op hoe jij met die ander of die situatie omgaat. Neem die invloed, invloed hebben voelt juist wél fijn. Al heeft jouw stap misschien niet direct het gewenste effect, het feit alleen al dat jij weer de touwtjes in handen hebt, voelt vele malen beter dan het machteloos ondergaan van een situatie. Je neemt de verantwoordelijkheid over jezelf weer op je. Je bent ook de enige die dat kan.